Лабораторын ажлын даалгавар №1 (2020 он, Намар)

Лаб №1 Virtual Machine (WM) workstation дээр Linux /Ubuntu Server 16.04/ төрлийн сервер суулгах

1. Ажлын зорилго
1. Виндоузын орчинд WMware workstation 8.0-г суулгах

2. WM-дээр UBUNTU Server 16.04 суулгах

3. Текст горимд Linux-ийн командуудыг хэрэглэх 

2. Лабораторын ажлын даалгавар

1. Виндоузын орчинд WMware workstation 8.0-г суулгах /Багшаас програм авах/

2. WM-дээр UBUNTU Server i386 16.04 суулгах /Багшаас програм авах/

    А. WM ==> File ==> New Virtual Machine==> Typical==> Linux=>Location   (C://WM_UBUNTU)==> Maximum disk size(GB): 40GB болгон тохируулна. 

    Б. Store virtual disk as a single file-ийг сонгох

    В. WM меню ==> Hardware ==> CD/DVD (IDE)==>Use ISO image-г сонгож Ubuntu-Server-12.04.iso инстолл файл байгаа газрыг зааж өгнө.
    Г. WM меню ==> Power On Ubuntu-г суулгаж эхлэнэ.

3. Сонгосон 40ГБ дискэн дээх зааврын дагуу Ubuntu cуулгана. (LAMP, OpenSSH серверүүдийг чек хийж суулгана.)

4. Host name: Өөрийн нэр

5. Full name for new user & user name for your account: ee332

6. Password for new user: ee332.11

7. MySQL root pass: ee332.11 тус тус тохируулна.

8. Ubuntu-д нэвтрэх: user: ee332, pass: ee332.11

9. Admin буюу root эрхээр үйлдэл хийхийн тулд sudo (superuser do) командыг ашиглана.

sudo –i командаар /red hat-ийн su командтай ижил/ root-ын эрхээр шууд орох боломжтой.

pass: ee332.11

10. Linux төрлийн үйлдлийн системийн командуудтай ажиллах

  1. Directory/file холбоотой командууд
 cp /path1/source_file /path2/target_file     // Файл хуулах
 rm source_file                                            // Файл устгах
 mkdir new_dir                                            // Хавтас үүсгэх
 rmdir old_dir                                              // Хавтас устгах
 cd ..                                                             // Тухайн хавтаснаас гарна
     cd /                                                              // Бүх хавтаснаас гарна
     cd dir_name                                                // Хавтас руу орно
     pwd                                                             // Одооны курсорын байрлалыг харуулна
 ls -l                                                              // Хавтасанд байгаа файл, хавтасуудыг харуулна
 mv old_file new_file , old_file /dir_name  // Файлыг зөөнө
 du (check disk used)                                   // Хатуу дискийн хэрэглэж байгаа хэмжээ
 df (check disk remain)                                // Хатуу дискийн үлдсэн хэмжээг харуулна
 find d:/root/path1/path2 -name file_name.*  // Файл хайх
     man                                      // Manual man cd гэвэл cd командын тухай хэрэглэх заавар гарна

2. Файлын утгыг харах                                  
 cat d:/root/path1/path2/file_name.ext
 head
 tail
 more : файл доторхийг хувиар бага багаар харуулна.
 
3. Хэрэглэгчийг удирдах
    adduser  // Хэрэглэгч нэмэх
passwd   // Нэмсэн хэрэглэгчийн аккаунтын нууц үг
deluser   // Хэрэглэгчийг устгах, ls командаар харж тухайн хэрэглэгч устаагүй бол rm -r user_dir командаар устгана.

4. Зөвшөөрлийг удирдах (Permission Management)
 chmod     // Хэрэглэгчийн хандах эрхийг өөрчилнө
 chown     // Файл / хавтасны эзэмшигчийг өөрчилнө
 chgrp      // Групыг удирдана

5. Сүлжээг удирдах
ping           // TCP/IP-д суурилсан хол байгаа хосттой холбогдож байгаа эсэхийг шалгах түүл
    telnet         // Remote host-той холбоно
ftp             // Файл дамжуулах протокол
traceroute  // TCP/IP-н команд
route          // TCP/IP command. Add or remove entries in the routing tables maintained by routed. route accepts two commands: add, to add a route, and del, to delete a route.
netstart      // TCP/IP command. Show network status. Print information on active sockets, routing tables, interfaces, masquerade connections, or multicast memberships. By default, netstat lists open sockets.

6. Процес удирдах
 ps                       // Ажиллаж байгаа процесуудыг харуулна
 kill                     // Дугаар бүхий процесыг зогсооно
 kill all                // Бүх ажиллаж байгаа процессыг зогсооно
     reboot                // Системийг дахин эхлүүлэх
    shutdown            // -h: PC-г унтраана, -r дахин эхлүүлнэ
     shutdown -h now / 0: унтраана

3. Лабораторийн тайлан
1. WM-Virtual Machine Ware-ийн тухай бичих
2. Ubuntu суулгах дараалал, анхаарах зүйлсийг бичих
3. Linux Ubuntu дээр ашиглах командуудын тухай бичих
3. Лабораторын ажлаар олж авсан мэдлэгээ дүгнэж бичих

4. Лабораторийн тайлан өгөх, хамгаалах
1. Лаб-ын тайланг бусдаас хуулахгүй, өөрийн хийсэн зүйлийг бичнэ.
2. Лаб-ын ажлын тайланг дараагийн лаб орохын өмнө багшид цаасан дээр хэвлэж өгч хамгаална.

5. Ашиглах материал
Linux-ийн командуудыг дараах холбоос дээр байгаа файлаас харна уу.

https://sites.google.com/site/csmsce/linux_commands.pdf?attredirects=0&d=1